பழமையான வரலாற்று پس்படையில், ஒரு மன்னன் இப்பகுதியில் முருகப்பெருமானுக்காக ஒரு சிறிய கோயிலை எழுப்பி வழிபட்டிருந்தார். பின்னர், ராணி மங்கம்மாள் ஆட்சி காலத்தில், இப்பகுதியில் இருந்த ஒரு சிவபக்தர், அரசுப் படையில் முக்கியப் பதவியில் இருந்தவர். காளஹஸ்தியில் அருளும் காளாத்தீஸ்வரரின் மீது ஆழ்ந்த பக்தியுடன் இருந்த அவர், அடிக்கடி அந்தத் திருத்தலத்திற்கே சென்று சுவாமியை தரிசித்து வந்தார்.

வயதான பின்பு காளஹஸ்திக்கு செல்ல முடியாத நிலையில் மனம் தளர்ந்த அவர், சுவாமியை மனமுவந்து வேண்டினார். அப்போது சிவன், அவரது பற்று மற்றும் பக்தியை உணர்ந்து, தென்காளஹஸ்தியில் லிங்க ரூபமாகவே காட்சி தந்து, இத்தலத்தில் எழுந்தருளினார். அதன்பின் இந்த இடம் “தென்காளஹஸ்தி”, இறைவன் “காளாத்தீஸ்வரர்” என அழைக்கப்படத் தொடங்கியது.

ஒரு நாள் ஆற்றில் வெள்ளம் உண்டாக, ஒரு கூடை மிதந்து வந்து சேர்ந்தது. அதில் ஒரு அம்பிகையின் சிலை இருந்தது. பக்தர்கள் அதனை மகிழ்ச்சியுடன் எடுத்து இத்தலத்தில் பிரதிஷ்டை செய்தனர். காளஹஸ்தியில் அருளும் அம்பிகையின் பெயரால் இங்கேயும் “ஞானாம்பிகை” என அழைக்கப்பட்டாள். அந்த சிலையின் முகத்தில் வெள்ளத்தில் மோதியதிலிருந்து ஏற்பட்ட சின்னங்கள் இன்றும் காணப்படுகின்றன.

இந்த அம்பிகை மிகவும் கருணையுடன் அருள்புரிகிறார் என்பதால், பக்தர்கள் இவரை வேண்டிக்கொண்டு பலன்களைப் பெறுகிறார்கள். இப்பகுதியில் “ஞானாம்பிகை கோயில்” என்றாலே இதையே குறிப்பிடுவர்.

கோயிலின் அமைப்பில், காளாத்தீஸ்வரரும், ஞானாம்பிகையும், இருவருக்குமிடையே சண்முகர் தனிச்சன்னதியில் சோமாஸ்கந்த அமைப்பில் காட்சியளிக்கிறார். இந்த திருக்கோயிலின் சிறப்பு என்னவென்றால், ஒரே இடத்தில் அமர்ந்து கொண்டு, ஒன்பது துளைகள் கொண்ட கல் ஜன்னலின் வழியே, அம்பிகையையும் முருகனையும் ஒரே நேரத்தில் தரிசிக்க முடிகிறது.

இந்த தரிசனம் மிகவும் அபூர்வமானது. தாய்-மகன் இடையேயான பாசத்தை வலியுறுத்தும் இந்தத் தலம், தாயை விட்டு பிரிந்துள்ள மகனோடு மீண்டும் ஒன்று சேர வேண்டி வேண்டுவதற்கான சிறந்த இடமாகவும் மதிக்கப்படுகிறது.

இக்கோயிலில் பைரவரும் தனிச்சிறப்புடன் காட்சியளிக்கிறார். பாவ நிவாரணம், முக்தி வேண்டுவோருக்கு இவர் அருள்புரிகிறார். ராசி தோஷம், நிலம் தொடர்பான பிரச்னைகள் உள்ளவர்கள் வாஸ்து மற்றும் சூரிய ராசிசக்கரத்தடியில் நின்று சிவனை தரிசித்து போகின்றனர்.

கண்ணப்ப நாயனாருக்கும் இங்கே தனிசன்னதி உள்ளது. இவர் கையில் ருத்ராட்ச மாலை, வில், அம்புடன் காட்சியளிக்கிறார். மகா சிவராத்திரி அன்று, காளாத்தீஸ்வரர் மற்றும் கண்ணப்ப நாயனாருக்கு சிறப்பு பூஜைகள் நடக்கின்றன. கண் நோயால் பாதிக்கப்பட்டவர்கள் இவ்விருவருக்கும் வஸ்திரம் அணிவித்து, சர்க்கரைப்பொங்கல் நைவேத்யமாக வைத்து வழிபடுகிறார்கள்.

இத்தலம் பஞ்சபூதத் தலங்களில் வாயு தலமாகக் கருதப்படுகிறது. மேலும், ராகு மற்றும் கேதுவுக்கும் இங்கே தனிச்சன்னதிகள் உள்ளன. பொதுவாக கோயில்களில் ராகு, கேது நவக்கிரகங்களுடன் இருக்கும். ஆனால் இங்கு, ராகு தனது மனைவி சிம்ஹிகையுடன், கேது தனது மனைவி சித்ரலேகாவுடன் சுயரூபமாக, சதுரபீடத்தில் அருள்கொடுப்பது மிகவும் அரிய வாய்ப்பு.

தட்சிணாமூர்த்தி அருகே நின்று கொண்டு, கன்னிமூல கணபதி, விஸ்வநாதர், சொக்கநாதர், சகஸ்ரலிங்கம் ஆகிய மூர்த்திகளையும் ஒரே பார்வையில் தரிசிக்க முடியும் — இது இந்தத் தலத்தின் மற்றொரு முக்கிய சிறப்பு.

தேனி நகரத்திலிருந்து சுமார் 31 கி.மீ. தொலைவில் உள்ள இந்தக் கோயில், உத்தமபாளையம் பஸ் நிலையத்திற்கு மிக அருகில் அமைந்துள்ளது. அமைதி மற்றும் ஆன்மீக சக்தியால் நெஞ்சை நிரப்பும் இந்தத் திருத்தலம், பக்தர்களின் ஆனந்த பூமியாக திகழ்கிறது.